Γιατί πρέπει να αποφασίσουμε πόσα έργα ΑΠΕ, θέλουμε. Τι είπαν Γιώργος Περιστέρης, Παναγιώτης Λαδακάκος
Του Γιάννη Χαλκιαδάκη. Στους νέους ρεαλιστικούς και υλοποιήσιμους στόχους για τις ΑΠΕ, που θα τεθούν στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα(ΕΣΕΚ), που προετοιμάζεται, εστίασε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΣΗΑΠΕ) Γιώργος Περιστέρης, κατά την ενημερωτική συνάντηση που πραγματοποίησε από κοινού με την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).
«Αντί να θέτουμε ως προτεραιότητα πόσα έργα ΑΠΕ χρειαζόμαστε, κοιτάμε να δούμε πόσα θα περικόψουμε», είπε ο κ. Περιστέρης, με αφορμή και την αποστολή στις Βρυξέλλες, του νέου ΕΣΗΚ, λέγοντας: «Δεν μπορεί να μπαίνει σε προτεραιότητα η απαγόρευση προτού αποφασίσουμε πόσα έργα θέλουμε. Η διοίκηση αντί να σχεδιάζει πού θα είναι επιτρεπτή η χωροθέτηση ΑΠΕ, ξεκινά από το πού θα πρέπει να απαγορευτούν. Αυτό είναι σαν να βάζεις το κάρο μπροστά από τον γάιδαρο. Πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε πόσες ΑΠΕ χρειαζόμαστε και μετά να δούμε πώς θα τις χωροθετήσουμε μέσα σε επιτρεπτά όρια και πάντα με κριτήρια επιστημονικά».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), εν όψει των προκλήσεων «αρνητικών» τιμών, αλλά και της πληθώρας προτάσεων για επενδύσεις, είναι αναγκαία η ισορροπία στο μίγμα της ενέργειας που παράγεται από τις βασικές τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών, ενώ είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει έναν χάρτη για το πού προβλέπεται να υλοποιηθούν τα νέα πάρκα. Στη συνέχεια θα πρέπει να καθοριστούν τα ποσοστά της κάθε τεχνολογίας ΑΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους, όπως ότι 1MW αιολικών παράγει διπλάσια ενέργεια από 1MW φωτοβολταϊκού, με το βέλτιστο μείγμα που επικαλέστηκαν ΕΣΗΑΠΕ και ΕΛΕΤΑΕΝ, να είναι 60% αιολικά και 40% φωτοβολταϊκά.
Συνεχίζοντας ο επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα, ανέφερε πως: «Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για την πράσινη ενέργεια, το οποίο όμως εμείς επιλέγουμε ως χώρα να μην το αξιοποιούμε». Απευθυνόμενος προς τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας, επισήμανε ότι είναι πολλά τα ανοιχτά θέματα, ζητώντας να υπάρχει συνεχής έλεγχος της υλοποίησης των στόχων που θα δεχθεί η Πολιτεία, «όχι μόνο στα λόγια», αλλά να υπάρχει παρακολούθηση ακόμη και μηνιαία της προόδου υλοποίησης των στόχων αυτών.
Μιλώντας για την ενεργειακή κρίση, υποστήριξε ότι: « Όταν εκτοξεύθηκαν οι τιμές της ενέργειας, καμία συντεταγμένη ομάδα δεν διαμαρτυρήθηκε γιατί δεν έχουμε φθηνότερη ενέργεια, που θα είχαμε με μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ», σημειώνοντας πως οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης δεν πρέπει να αιφνιδιάζουν κανέναν, καθώς από το 2015 έως το 2021 τριπλασιάστηκαν οι ανάγκες για εισαγωγές φυσικού αερίου από χώρες εκτός ΕΕ. «Τι σόι αιφνιδιασμός είναι αυτός», διερωτήθηκε, προσθέτοντας ότι η αύξηση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο αλλά και το γεγονός ότι η χώρα δεν φρόντισε να αποκτήσει αποθηκευτικό χώρο για το φυσικό αέριο, συνιστούν «εγκληματική αμέλεια».
Κατόπιν, ο κ. Περιστέρης, αναφερόμενος στην αποθήκευση ενέργειας, ανέδειξε τη σημασία της σημειώνοντας ότι η χώρα έχει καθυστερήσει στο θέμα αυτό και επισήμανε τη διαφορά μεταξύ της αποθήκευσης βραχείας διάρκειας που δίνουν οι μπαταρίες, σε σχέση με την αποθήκευση μακράς διάρκειας της αντλησιοταμίευσης. Μάλιστα, απαντώντας και στην ερώτηση του «metoxes.online», υπενθύμισε το μεγάλο έργο παραγωγής και αποθήκευσης «καθαρής» ενέργειας στην Αμφιλοχία από την Τέρνα Ενεργειακή, ενώ μιλώντας για την ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, εκτίμησε πως πάνε αργά, λέγοντας ότι υπάρχουν ερωτηματικά αν θα προλάβει να μπει σε λειτουργία έστω ένα πρώτο θαλάσσιο πάρκο μέχρι το 2030.
Ωστόσο, στη συνάντηση επισημάνθηκε ότι οι τοπικές κοινωνίες υπόκεινται σε συνεχή παραπλάνηση και παραπληροφόρηση, ενώ τονίστηκε πως η ελληνική πολιτεία δεν έχει φροντίσει να εξηγήσει η ίδια, απλά και συστηματικά, τα οφέλη για την κοινωνία που προκύπτουν από την εγκατάσταση των αιολικών πάρκων, ούτε έχει εξασφαλίσει ακόμα την έγκαιρη και τακτική πληρωμή των ανταποδοτικών τελών στους κατοίκους των κοινοτήτων που φιλοξενούν τα αιολικά πάρκα.
Ολοκληρώνοντας, ο πρόεδρος του ΕΣΗΑΠΕ, διεμήνυσε πως: «Δεν μπορούμε αυθημερόν να κάνουμε τη μετάβαση στις ΑΠΕ» και ότι πρέπει να υπάρχει μείγμα φυσικού αέριου σε αυτήν τη μεταβατική περίοδο. Όμως, το πόσο αέριο θα χρειαστούμε τελικά, είναι κάτι που θα καθοριστεί στην πράξη από την ταχύτητα της μετάβασης. Και όσο λιγότερο αέριο χρειαστούμε τόσο μικρότερη θα είναι αυτή η εξάρτηση από τις εισαγωγές, υπογραμμίζοντας ότι: «Ένα από τα μείζονα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι ότι έχουμε πολύ περισσότερες εισαγωγές από ό,τι εξαγωγές», τονίζοντας πως αυτή η οικονομική παράμετρος είναι εξαιρετικά σημαντική.
Παίρνοντας τον λόγο, ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος, διευκρίνισε πως σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης, τα αιολικά πάρκα ήταν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των επιδοτήσεων στους καταναλωτές κατά τη διάρκεια της κρίσης. Είπε ότι τα αιολικά συνεισέφεραν στις επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος ποσό που ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ και αναδείχθηκαν στον μεγαλύτερο χρηματοδότη των επιδοτήσεων.
Πιο αναλυτικά και σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης, από τις συνολικές επιδοτήσεις των 8.642,8 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, τα αιολικά πάρκα συνεισέφεραν 3.994 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 46%, από τα οποία τα 2.598,6 εκατ. ευρώ ήταν η άμεση συνεισφορά των αιολικών πάρκων και τα 1.395,4 εκατ. ευρώ ήταν η έμμεση συνεισφορά από την αναλογία των δικαιωμάτων ρύπων.
Όσον αφορά τις υπόλοιπες ΑΠΕ η συνεισφορά έφτασε τα 1.158,2 ευρώ ή αλλιώς το 13,4% των συνολικών επιδοτήσεων από το ΤΕΜ, από τους υπόλοιπους ηλεκτροπαραγωγούς τα 1490,6 εκατ. ευρώ (17,2%), ενώ 1.600 εκατ. ευρώ (18,5%) προήλθε από τον δημόσιο προϋπολογισμό και 400 εκατ. (4,6%) από λοιπούς πόρους.
Καταλήγοντας, ο κ. Λαγακάκος, εξήγησε πως τα αιολικά πάρκα παρήγαγαν μέσα στο 2022, πάνω από το 20% της εγχώριας ζήτησης που ισοδυναμεί με την κάλυψη των αναγκών 2,5 εκατ. νοικοκυριών, ενώ στην ίδια χρονιά, αποφεύχθηκε η εισαγωγή 2,13 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, δεδομένης της ενεργειακής κρίσης, που ισοδυναμούν με το 35% των ετήσιων εισαγωγών φυσικού αερίου της χώρας μας. Για να αποκαλύψει πως τα Αιολικά Πάρκα εξοικονόμησαν εκπομπές CO2 ίσες με τις εκπομπές 3,8 εκατ. αυτοκινήτων, ενώ μέσω του ειδικού τέλους 3% επέστρεψαν στους καταναλωτές και τους δήμους 23,5 εκατ. ευρώ σε μείωση λογαριασμών.
Να σημειωθεί ότι οι πέντε προτεραιότητες για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση που παρουσιάστηκαν από τον Σύνδεσμο Ηλεκτροπαραγωγών ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) και την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), επισημαίνουν ότι η καθαρή ενέργεια -και ιδίως η αιολική-συγκράτησε, κατά το δυνατό, το ράλι στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού και ελάφρυνε τους λογαριασμούς των καταναλωτών κατά 4 δισ. ευρώ.
Οι προτεραιότητες αυτές είναι:
- Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός με ισορροπημένο μείγμα τεχνολογιών ΑΠΕ. Το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ να περιλαμβάνει αυξημένους στόχους για τα χερσαία αιολικά πάρκα και πολύ πιο ισορροπημένο μείγμα αιολικών-φωτοβολταϊκών-υδροηλεκτρικών σε σχέση με το σενάριο που έχει παρουσιαστεί, όπως επίσης να εμπεριέχει στις βασικές προτεραιότητές του την Αποθήκευση και την περαιτέρω επιτάχυνση της αναβάθμισης και της επέκτασης των ηλεκτρικών δικτύων και ιδιαίτερα των διασυνδέσεων.
- Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας που βοηθά στη μείωση των περικοπών πράσινης ενέργειας. Να επιλεγεί το βέλτιστο, διαχρονικά, μείγμα μπαταριών και αντλησιοταμιευτικών, με κριτήρια την εξέλιξη του κόστους των τεχνολογιών, τις ανάγκες του συστήματος και την εγχώρια οικονομική ανάπτυξη.
- Ηλεκτρικά δίκτυα και περικοπές ενέργειας: Το φιλόδοξο σχέδιο της αναβάθμισης και της επέκτασης των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας και ιδιαίτερα των εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων πρέπει να επιταχυνθεί, να ολοκληρωθεί και να εμπλουτισθεί. Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να καταστεί την επόμενη δεκαετία καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας.
- Αδειοδότηση και χωροταξία:
Το αδειοδοτικό πλαίσιο πρέπει να ενσωματώσει πλήρως και στην ουσία τους τις αναλυτικές προβλέψεις της Κοινοτικής νομοθεσίας.
- Θαλάσσια αιολικά πάρκα: Πρόκειται -όπως επισημάνθηκε- για μια ευκαιρία με μεγάλα οφέλη σε πολλά επίπεδα: αναπτυξιακά, οικονομικά, ενεργειακά, εθνικά και η νέα κυβέρνηση πρέπει να επιταχύνει τη διαδικασία εφαρμογής του ψηφισμένου νομοθετικού πλαισίου
Επιπλέον, ο ΕΣΗΑΠΕ και η ΕΛΕΤΑΕΝ δήλωσαν αντίθετοι με πρωτοβουλίες για οριζόντιους αποκλεισμούς εκτεταμένων περιοχών, όπως τα «Απάτητα Βουνά».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν:
-Το 2022 τα αιολικά πάρκα της Ελλάδας παρήγαγαν μέσα το 20,6% της ηλεκτρικής ενέργειας. Εάν αυτή η ενέργεια παραγόταν από φυσικό αέριο, θα έπρεπε να εισάγουμε 2,13 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) περισσότερο αέριο, δηλ. πρόσθετη ποσότητα ίση με το 35% των ετήσιων εισαγωγών αερίου πριν τον πόλεμο.
– Κατά τη διάρκεια της κρίσης, τα αιολικά πάρκα διασφάλισαν 4 δισ. ευρώ στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) για επιδοτήσεις ρεύματος. Αυτό είναι πάνω από το 46% των συνολικών επιδοτήσεων που δόθηκαν στους καταναλωτές μέσω του ΤΕΜ. ‘Αλλα 2 δισ. ευρώ (με στοιχεία του 2021) είναι το ετήσιο όφελος από τη συμμετοχή των αιολικών πάρκων στην αγορά, καθώς εκτοπίζουν από το μείγμα ακριβότερες θερμικές μονάδες.
