Γιατί το «Καλάθι του Νοικοκυριού», έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας; Τί είπε ο υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης

Του Γιάννη Χαλκιαδάκη. Την επόμενη Τετάρτη 29 Μαρτίου, θα ξεκινήσει το Πασχαλινό «Καλάθι των Νονών», που ουσιαστικά αποτελεί μία επανάληψη του μέτρου «καλάθι του Άη Βασίλη» που είχε τεθεί τα περασμένα Χριστούγεννα, με στόχο οι εταιρείες που θα συμμετέχουν σε αυτό να προσφέρουν παιχνίδια, λαμπάδες και πασχαλινά σοκολατοειδή σε μειωμένες τιμές.

Ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο   αν. υπουργός, Νίκος Παπαθανάσης και ο γενικός γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή,  Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, στη  συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν, αφού  αναφέρθηκαν στην πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού και ανακοίνωσαν το Πασχαλινό   «Καλάθι των Νονών», προανήγγειλαν τη δημιουργία του  «καλαθιού του Πάσχα». Με αυτό,  ουσιαστικά θα ενισχυθεί το «καλάθι του νοικοκυριού» με τα προϊόντα που έχουν παραδοσιακά ζήτηση αυτή την περίοδο, όπως αρνί, κατσίκι, τσουρέκια και  τη δημιουργία ενός ‘καλαθιού’ στην Κεντρική Κρεαταγορά Αθηνών, όμοια με αυτή που έχει γίνει στην περίπτωση της Ιχθυαγοράς.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου παρουσιάστηκε μελέτη που εκπόνησαν το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Philips της Κύπρου με θέμα: «Ανάλυση Συμπεριφοράς των Τιμών των Προϊόντων του Καλαθιού του Νοικοκυριού και Σύγκριση αυτών με τα Στοιχεία Τιμών της ΕΛΣΤΑΤ της Περιόδου Ιανουάριος 2022 – Ιανουάριος 2023» από τους Καθηγητές του ΕΚΠΑ,  Νικόλαο Ηρειώτη και του Philips University Σπύρο Μησιακούλη.

«Σας καλέσαμε εδώ σήμερα για τους εξής λόγους. Πρώτα απ’ όλα για να σας παρουσιάσουμε μία επιστημονική μελέτη που εκπόνησαν καθηγητές από δύο πανεπιστήμια. Το ΕΚΠΑ και το Πανεπιστήμιο Phillips από τη Κύπρο, για την πραγματική επίδραση, λειτουργία και απόδοση του μηχανισμού που έχουμε ονομάσει ως «Καλάθι του Νοικοκυριού», είπε στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Γεωργιάδης, προσθέτοντας:

«Δεδομένου ότι το Καλάθι έχει μπει πια στη ζωή μας σταθερά και μάλιστα σήμερα μπαίνουμε στην 21η εβδομάδα εφαρμογής του και δεδομένου ότι έχει προκαλέσει αρκετά μεγάλες δημόσιες συζητήσεις για το αν βοήθησε, αν δεν βοήθησε, αν μειώθηκαν οι τιμές. Έχουμε παρακολουθήσει συνεντεύξεις εκπροσώπων καταναλωτικών οργανώσεων αρνητικές, δηλώσεις κομμάτων αρνητικές, άρθρα θετικά, άρθρα αρνητικά. Έχει προκαλέσει γενικώς μία μεγάλη δημόσια συζήτηση.

Όταν πληροφορήθηκα ότι το ΕΚΠΑ ασχολείται με το Καλάθι και μετράει το καλάθι με επιστημονικό τρόπο, ενδιαφέρθηκα πολύ να καταλάβω τι λένε τα πραγματικά στοιχεία, πέραν από πολιτικές επιδιώξεις ή από επικοινωνιακές επιδιώξεις. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι σκόπιμο να ενημερωθεί η κοινή γνώμη από τους συντελεστές της έρευνας, για το πώς εξελίσσεται το Καλάθι». 

Συνεχίζοντας, αποκάλυψε πως υπάρχει η σκέψη να δημιουργηθεί «παράθυρο» για δυνατότητα επέκτασης του μέτρου του καλαθιού και πέραν του τέλος Ιουνίου, κάτι όμως που θα αποφασίσει ο νέος υπουργός ή ο υπηρεσιακός υπουργός που θα αναλάβει, αφού το Μάιο θα γίνουν εκλογές. Μάλιστα, η έρευνα του του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του κυπριακού  πανεπιστημίου Phillips University, κατέδειξε πως το «καλάθι του νοικοκυριού» κατά τις πρώτες 15 εβδομάδες λειτουργίας του πέτυχε μεσοσταθμική μείωση ύψους 12,55% στη συνολική αξία του, με βάση την ανάλυση των στοιχείων από 12 αλυσίδες σούπερ μάρκετ με φυσικά καταστήματα και της ΕΛΣΤΑΤ.

Σε οτι αφορά το «¨Καλάθι των Νονών, στο μέτρο θα συμπεριλαμβάνονται οι κάτωθι κατηγορίες:

-λαμπάδα με παιχνίδι.

-πασχαλινά σοκολατειδή  (αυγά κοκ)

-Επιτραπέζια/Παζλ

-Παιχνίδια με κούκλες, κουκλόσπιτα και άλλα αξεσουάρ (παιχνίδια μίμησης)

-Βρεφικά παιχνίδια

-Φιγούρες δράσης

-Παιχνίδια κατασκευών και δημιουργίας (π.χ. παιχνίδια με τουβλάκια)

-Οχήματα – Τηλεκατευθυνόμενα

-Ηλεκτρονικά παιχνίδια

-Αθλητικά παιχνίδια (π.χ. μπάλες, παιδικές μπασκέτες και τέρματα)

-Λούτρινα

-Μουσικά παιχνίδια

Κατόπιν, ο υπουργός Ανάπτυξης, σημείωσε:«Το ‘καλάθι του Αη Βασίλη’ δούλεψε πολύ καλά. Θεωρούμε ότι το ίδιο θα γίνει και με το ‘καλάθι των νονών’ Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να προσφέρουμε στα παιδιά αυτή την περίοδο παιχνίδια και εορταστικά είδη στις καλύτερες τιμές ώστε να μη στερηθεί κάποιο».

Το μέτρο αναμένεται να ισχύσει ως το Μ. Σάββατο 15 Απριλίου και σε αυτό αναμένεται να συμμετέχουν υποχρεωτικά επιχειρήσεις παιχνιδιών με ετήσιο τζίρο άνω του 1 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, μπορούν να συμμετάσχουν και μικρότερες επιχειρήσεις, με τον γενικό γραμματέα Εμπορίου  Σωτήρη Αναγνωστόπουλο  να διευκρινίζει ότι  δεν είναι υποχρεωτικό όλες οι επιχειρήσεις να παρουσιάσουν ένα προϊόν σε κάθε κατηγορία του καλαθιού αλλά «οποια κατηγορία προϊόντων διαθέτουν».

Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κοινοποιούν τις λίστες με τα προϊόντα ανά κατηγορία ως το πρωί κάθε Τετάρτης και θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι έχουν επαρκές απόθεμα, ενώ θα υποχρεούνται να τοποθετήσουν ειδικό σήμα, το οποίο έχει ετοιμαστεί και το οποίο φιλοξενεί ένα πασχαλινό λαγουδάκι. Αξίζει να αναφερθεί , πως τα καταστήματα που θα συμμετέχουν στο μέτρο θα ελέγχονται κατά προτεραιότητα απ’ τα κλιμάκια του ΔΙΜΕΑ. Ο έλεγχος θα γίνεται επί του περιθωρίου κέρδους που θα εμφανίζουν οι αλυσίδες επί των συγκεκριμένων προϊόντων που θα εντάξουν στο καλάθι. Εάν το περιθώριο κέρδους είναι μεγαλύτερο σε σχέση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο πέρυσι, τότε θα επιβάλλεται πρόστιμο. Στην περίπτωση που το συγκεκριμένο προϊόν δεν πωλείτο απ’ την αλυσίδα πέρυσι, τότε θα λαμβάνεται υπόψη συγγενές προϊον.

Αναφορικά με το «καλάθι του Πάσχα», το οποίο θα έρθει να εμπλουτίσει το «καλάθι του νοικοκυριού» με προϊόντα με υψηλή ζήτηση την περίοδο του Πάσχα, ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν «κλειδώσει» ως τώρα οι κατηγορίες: αρνί, κατσίκι, τσουρέκια και πασχαλινά σοκολατοειδή όπως αυγά, κουνελάκια κοκ, ενώ συγκεκριμένες ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν την επόμενη εβδομάδα ώστε το πασχαλινό καλάθι να ισχύσει απ’ τις 5 Απριλίου ως το Μ. Σάββατο 15 Απριλίου.

Σύμφωνα με τον  κ. Γεωργιάδη,  είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις και με τους επαγγελματίες της Κεντρικής Κρεαταγοράς στη Βαρβάκειο προκειμένου να τεθεί και εκεί ένα αντίστοιχο «πασχαλινό καλάθι» με τιμές ανταγωνιστικές, καθώς όπως είπε «Εφόσον αποδείξουν ότι μπορούν να φέρουν χαμηλότερες τιμές, τότε θα το κάνουμε. Είμαστε σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις και θα το αποφασίσουμε το επόμενο χρονικό διάστημα»

Σημειώνεται πως τόσο ο ίδιος όσο και ο αν. υπουργός Ανάπτυξης  Νίκος Παπαθανάσης στάθηκαν ιδιαιτέρως στην επιτυχία που δείχνει να έχει το μέτρο του «καλαθιού» που πλέον  βρίσκεται στην 21η εβδομάδα λειτουργίας, με τον κ. Παπαθανάση να διαμηνύει ότι «Το μέτρο έχει συμβάλει στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού καθώς έχει εντείνει τον ανταγωνισμό» και  τον ΓΓ Εμπορίου  να σημειώνει πως τον τελευταίο μήνα οι κατηγορίες ζυμαρικών, ρυζιών παρουσιάζουν καθολική μείωση – ασχέτως των προϊόντων καλαθιού – ενώ έχει επέλθει εξισορρόπηση στις τιμές των πουλερικών.

Στη συνέχεια,  παρουσιάστηκαν απ’ την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης τα στοιχεία της Eurostat που δείχνουν την πορεία του πληθωρισμού των τροφίμων στη χώρα έναντι του συνόλου των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, που κατατάσσουν τη χώρα μας μεταξύ αυτών με τις μικρότερες αυξήσεις, ενώ όπως τονίστηκε,  η απόφαση της Ισπανίας να μειώσει ή να μηδενίσει το ΦΠΑ απ’ την αρχή της χρονιάς σε βασικά αγαθά δεν έχει επιφέρει κάποιο αποτέλεσμα αφού υπήρξε αύξηση του πληθωρισμού, με τον κ. Γεωργιάδη να τονίζει «Ουσιαστικά τα οφέλη απ’ τη ζημιά του Δημοσίου τα έλαβαν οι επιχειρήσεις που φρόντισαν να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους».

Όσον αφορά το «καλάθι του νοικοκυριού» παρουσιάστηκε και ανεξάρτητη έρευνα που εκπόνησε το ΕΚΠΑ το οποίο δείχνει ότι πέτυχε την αποστολή του να συγκρατήσει αλλά και να μειώσει τις τιμές σε κάποια βασικά αγαθά. Σύμφωνα με αυτή το σύνολο των 12 Σούπερ Μάρκετ με φυσικά καταστήματα κατάφεραν να μειώσουν τη συνολική αξία του καλαθιού τους από 3,34% ως 22,18%.